gediplomeerd hoefsmid

Peesblessures

Peesblessures

PeesblessuresPezen zijn uitlopers van spieren, die voor bevestiging aan het bot zorgen. Een pees bestaat uit bundels die zijn opgebouwd uit peesvezels. De peesvezels zijn onderling met elkaar verbonden door verbindingsstof collageen. Op verschillende plaatsen is de pees omgeven door een peesschede die is gevuld met synovia vloeistof. Een pees bevat heel weinig bloedvaten, waardoor de aanvoer van voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen beperkt is. Dit verklaart ook waarom een peesbeschadiging langzaam geneest. De functie van de pees is het opvangen van trekkrachten.

Het eerste levensjaar van het veulen is van doorslaggevend belang voor de ontwikkeling van onder andere het kraakbeen- en het peesweefsel. Na het eerste jaar verandert hierin feitelijk niets meer. Voorwaarden voor een goede ontwikkeling van het bewegingsapparaat zijn onder andere erfelijke aanleg, voldoende weidegang, een gelijkmatige groei en een goed uitgebalanceerde voeding.

Peesblessures bij paarden komt met enige regelmaat voor. Er zijn vier belangrijke pezen in het onderbeen van een paard. Drie buigpezen en een strekpees.
  • Oppervlakkige buiger: splits zich onder de kogel en hecht zich vast aan twee kanten van het kroonbeen.
  • Diepe buiger: loopt in een streng naar beneden en hecht zich aan het hoefbeen. De diepe buiger loopt over het straalbeen heen.
  • Tussenpees: splitst zich op de kogel (sesambeentjes) en gaat aan twee kanten via de verbindingspezen naar de strekpees.
  • Strekpees: loopt over het been, hecht aan het hoefbeen.

Oorzaken van peesblessures bij paarden

  • Overbelasting
  • Verwonding
  • Oude blessures

De eerste tekenen van peesblessures bij paarden zijn kreupelheid en het been voelt warm aan. Ook kan er een verdikking optreden die in sommige gevallen niet meer weg zal trekken. Een peesontsteking is het gevolg van een verscheuring van afzonderlijke peesvezeltjes. De verdikking kan een verdikte pees zijn, maar ook het onderbeen kan opzwellen. Kreupelheid bij een peesblessure kan zich uiten in gewone stijfheid tot een acute kreupelheid zoals bij een peesklap (acute overrekking). De meeste peesblessures bij paarden komen voor bij de oppervlakkige buiger en de diepe buiger en worden veroorzaakt door overbelasting.

Behandeling van peesblessures

Schenk aandacht aan iedere zwelling van de benen en het oplopen of warm worden van de pezen. Een warme zwelling kunt u het beste direct koelen. Pas de arbeid gedurende langere tijd aan en voorkom overbelasting. Het lichaam heeft tijd nodig om de beschadiging te overbruggen. Laat bij twijfel altijd een dierenarts kijken naar de zwelling.

In de eerste fase, als de pees warm en opgelopen is, kan het regelmatig koelen goed werken om de ontsteking tegen te gaan. Daarnaast wordt de doorbloeding gestimuleerd. Als de eerste acute ontstekingsverschijnselen weg zijn, is totale rust niet meer gewenst en kan, in overleg met de dierenarts, begonnen worden met lichte beweging (stappen) op harde bodem. Liefst eerst aan de hand en later onder de man. Belangrijk in deze periode is, dat er niet teveel werk wordt aangeboden, maar wel geleidelijk wat meer. De hoefsmid kan in overleg met de dierenarts het paard aangepast bekappen of orthopedisch beslag aanmeten om de beschadigde pees te ontlasten.

Peesweefsel dat kapot is, wordt door het lichaam niet door peesweefsel vervangen maar door bindweefsel. Bindweefsel is, in tegenstelling tot peesweefsel, niet elastisch. Hierdoor kan een beschadigde pees altijd blessure-gevoelig blijven. Door de aanmaak van bindweefsel wordt de schade overbrugd en wordt weer een hechte verbinding gemaakt , het overbruggingsproces. Die verbinding is in het begin echter erg slordig. De vezels van het weefsel liggen kriskras door elkaar. Veelal is er teveel bindweefsel op de plaats van herstel, wat als een harde zwelling voelbaar is. Voor de overbruggingsfase wordt ongeveer drie maanden gerekend. Daarna volgt de remodelleringsfase, die ook nog minstens drie maanden in beslag neemt. In deze fase moeten door goed gedoseerde beweging alle verkeerd liggende vezels van het bindweefsel geleidelijk in de juiste richting worden gericht. Hierdoor wordt de trekvastheid van de pees getraind.

Preventie van peesblessures bij paarden

Peesblessures

Houd tijdens het rijden voldoende rekening met de bodemgesteldheid. Veel acute peesblessures komen voor tijdens recreatieve uitstapjes waarbij paarden op een zachtere ondergrond moeten lopen dan ze gewend zijn (denk bijvoorbeeld aan mulle ruiterpaden, de duinen of het strand). Omdat de pezen hierdoor zwaarder worden belast, is het raadzaam de duur, intensiteit en soort inspanning aan te passen.

Het niet tijdig bekappen van de hoeven belast de pezen extra. Het zorgvuldig bekappen, beslaan en zorgen voor een correcte stand en voetas is dan ook een hele goede preventieve maatregel. Bedenk dat elke grote verandering hierin een effect heeft op de pezen en banden.

Peesbeschermers worden gebruikt voor de bescherming van de pezen tegen verwonding door bijvoorbeeld het andere been, een ander paard of hindernismateriaal. Maar ook voor de extra steun die ze kunnen bieden aan de gewrichten en pezen. Goede peesbeschermers zijn gemaakt van materiaal dat zich om het been vormt en zorgt voor de afgifte van lichaamswarmte zodat oververhitting van de pezen wordt voorkomen. 

Pezen kunnen namelijk erg slecht tegen hoge temperaturen. Oververhitting kan juist de oorzaak zijn van peesblessures. Met name bij het gebruik van bandages kan de temperatuur op het been gevaarlijk hoog oplopen, bovendien bieden ze de pezen weinig bescherming en worden ze vaak te strak omgedaan, waardoor de huid afgekneld wordt en er witte drukplekken ontstaan.